1. PRAWO AUTORSKIE
Prawo autorskie, zbiór norm prawnych, których przedmiotem jest zapewnienie ochrony twórczości naukowej, literackiej i artystycznej. W znaczeniu podmiotowym to uprawnienia majątkowe i osobiste autora do stworzonego przezeń dzieła. Prawa osobiste twórcy nigdy nie wygasają i nie mogą zostać przeniesione na inne osoby, natomiast prawa majątkowe są zbywalne i dziedziczne lecz wygasają z upływem określonego czasu.
2. AUTORSKIE PRAWA OSOBISTE
Są prawami "ojcostwa utworu" i obejmują przede wszystkim prawo autora do wiązania z dziełem jego nazwiska. Prawo to nigdy nie wygasa i jest, z natury rzeczy, niezbywalne, nie można się go zrzec ani przenieść na inną osobę. W ramach ochrony dóbr osobistych autor ma prawo do przedstawiania utworu pod pseudonimem lub anonimowo. Do osobistych praw autorskich należy także prawo do zachowania niezmienionej treści i formy utworu, zakazujące wprowadzania zmian, zniekształceń, przeinaczeń czy prawo do nadzoru nad korzystaniem z dzieła. Warto nadmienić, że prawo do anonimowej publikacji dzieła jest często wykorzystywane w umowach kupna/sprzedaży utworów - umowne zobowiązanie nabywcy do anonimowego rozpowszechniania dzieła jest de facto zrzeczeniem się przez twórcę autorskiego prawa osobistego do oznaczenia utworu nazwiskiem lub pseudonimem.
3. AUTORSKIE PRAWA MAJĄTKOWE
Autorskie prawa majątkowe (ang. copyright) to monopol praw majątkowych na rzecz autora utworu lub posiadacza praw (który najczęściej uzyskał te prawa na mocy umowy z autorem). Powodem wprowadzenia praw autorskich majątkowych było zabezpieczenie interesów twórców oraz innych posiadaczy praw do utworów. Zasadą w prawie autorskim jest, że z utworu może korzystać lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona.
Autorskie prawa majątkowe są ograniczone przez zasady dozwolonego użytku, określające ograniczenia i wyłączenia z ochrony prawnoautorskiej.
Autorskie prawa majątkowe są ograniczone w czasie, i trwają:
przez cały czas życia twórcy i 70 lat po jego śmierci;
jeżeli twórca nie jest znany - 70 lat od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu.
Jeżeli z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórca:
70 lat liczy się od daty rozpowszechnienia utworu;
gdy utwór nie został rozpowszechniony - 70 lat od daty ustalenia utworu;
Inny jest okres obowiązywania praw pokrewnych:
50 lat w odniesieniu do nadań programów RTV (licząc od roku pierwszego nadania);
50 lat w odniesieniu do sporządzania i korzystania z fonogramów i wideogramów (licząc od roku sporządzenia).
4. UTWÓR
Utwór to termin prawniczy z zakresu prawa autorskiego, który według Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
5. TYPY LICENCJI
Licencja Firmware
Licencja obejmująca oprogramowanie układowe, tzn. umieszczone na stałe w sprzętowej części systemu komputerowego.
Licencja Freeware
Oprogramowanie darmowe, rozpowszechniane po kosztach nośnika danych.
Oprogramowanie freeware może być objęte ochroną praw autorskich lub nie. PRZYKŁADY:
- Adobe Reader
- IrfanView
Licencja GNU
Powstały w ramach projektu GNU zbiór reguł, zgodnie z którymi
rozprowadzane jest tzw. "wolne oprogramowanie". Na zasadach Powszechnej
Licencji Publicznej udostępniane jest m.in. jądro systemu operacyjnego
Linux oraz większość oprogramowania dla niego przeznaczona. Podstawowym
celem przyświecającym twórcom licencji było umożliwienie producentom
oprogramowania prawnie zagwarantowanej możliwości tworzenia produktów
wolno dostępnych dla wszystkich użytkowników. PRZYKŁADY:
Licencja GPL (General Public Licence)
Zasady licencyjne określone przez konsorcjum Free Software Foundation,
zakazujące redystrybucji oprogramowania w formie czysto binarnej. Jeżeli
ktoś wprowadza do obiegu oprogramowanie zawierające jakąkolwiek część
podlegającą licencji GPL, to musi udostępnić wraz z każdą dystrybucją
binarną jej postać źródłową.
Licencja grupowa (ang. Site licence)
Określa, że zakupiony program może być użytkowany w sieci lub innym
zestawie komputerów (np. szkolna pracownia) w ustalonej ilości, tzn.
może być instalowany tylko na określonej maksymalnej liczbie stanowisk.
Podobną zasadą opatrzone są programy sprzedawane z licencją sieciową
(Network licence).
Licencja jednostanowiskowa (ang. One-site licence)
To licencja uprawniająca użytkownika do zainstalowania nabytego
oprogramowania tylko na jednym stanowisku komputerowym. Użytkownikowi
nie wolno udostępniać takiego oprogramowania w sieci ani używać na
więcej niż jednym komputerze w tym samym czasie. Zezwala natomiast na
sporządzanie kopii zapasowej oprogramowania. np:
Licencja typu Linux
Rozwiązanie licencyjne odnoszone do systemu Linux, którego jądro jest
upowszechniane według praw Licencji GPL. System Linux nie jest
oprogramowaniem będącym własnością ogółu. Prawa autorskie do kodu Linuxa
należą do różnych autorów kodu. Jednakże Linux jest oprogramowaniem w
wolnym obiegu w tym sensie, że jego użytkownikom wolno go kopiować,
zmieniać i stosować w dowolny sposób oraz rozdawać własne kopie bez
ograniczeń. Spowodowane to jest zakazem prywatyzacji produktów
pochodnych systemu Linux. Ograniczenia tej licencji wynikające z zasad
licencji GPL nie zakazują tworzenia ani sprzedawania wyłącznie binarnych
dystrybucji oprogramowania, jeżeli tylko każdy, kto otrzymuje kopie
binarne, będzie miał szansę uzyskania również kodu źródłowego za
rozsądną opłatą dystrybucyjną.
Licencja na obszar
To określenie umowy między producentem oprogramowania a nabywcą,
uprawniająca go do sporządzenia określonej liczby kopii zakupionego
oprogramowania na swój własny użytek. Takie rozwiązanie jest czasem
stosowane przez firmy korzystające z sieci lokalnych LAN, umożliwiając
wykorzystanie oprogramowania na wielu stanowiskach komputerowych
ponosząc przy tym mniejsze koszty.
Licencja Public Domain
Licencja dobroczynna czyniąca z oprogramowania własność ogółu, w myśl
czego autor lub autorzy oprogramowania zrzekają się praw do
upowszechniania oprogramowania na rzecz ogółu użytkowników.
Licencja Shareware
Rodzaj licencji oraz oprogramowanie rozpowszechniane na jej zasadach,
która zezwala na bezpłatne korzystanie z oprogramowania przez okres
próbny (zazwyczaj 1 miesiąc), co ma zachęcić użytkownika do zakupu
oprogramowania. W przypadku korzystania z oprogramowania w sposób
niekomercyjny licencja typu shareware umożliwia przedłużanie tego okresu
(w celach propagandowo-reklamowych). PRZYKŁADY:
Trial (z ang. próba)
Rodzaj
licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go używać
przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są
w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na
którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z dysku twardego.
Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady
oprogramowania rozprowadzanego jako licencja trial:
- Adobe Flash
- Ashampoo Photo Commander
Demo
Celowo zubożona przez autorów wersja programu,
która jest udostępniana za darmo (np. poprzez internet). Taki zabieg
marketingowy ma na celu wzbudzić zainteresowanie danym produktem -
najczęściej grą komputerową. Istnieją trzy rodzaje oprogramowania demo:
prezentacja pozwalająca jedynie oglądać przygotowane przez autorów
możliwości programu lub komputera (np. w dziedzinie jakości grafiki,
jaką może wyświetlać, czy szybkości animacji - tzw. rolling demo),
wersja interaktywna pozbawiona pewnych funkcji w stosunku do pełnej
wersji oprogramowania oraz wersja pełna, ale o ograniczonym czasie
działania (zwykle 7, 30 lub 60 dni). Na rozpowszechnianie programu (np. w
internecie) należy uzyskać zgodę autora. PRZYKŁADY:
Postcardware (lub Cardware)
Lcencja oprogramowania
wywodząca się od Freeware i Shareware. W większości założeń zgodna z
Freeware, z tym, że uzytkownik by móc legalnie korzystać z programu,
musi przysłać jego autorowi kartkę pocztową, najczęściej z miejscowości,
w której mieszka.
1. BOX
- Najbardziej znana i najczęściej stosowana licencja. Potocznie zwana -
pudełkową, lub pełną. Oferuje produkty zapakowane wraz ze wszelkim
wymaganym doposażeniem. Najczęściej stosowana w przypadku aplikacji
multimedialnych, gier czy muzyki. Produkty oparte na licencji BOX są
najdroższe ze wszystkich prezentowanych.
2. OEM - Bardzo
rozpowszechniona licencja za sprawą Windowsa. Ta pozwala nam zakupić
program przypisany jedynie do jednego komputera. Podczas zmiany jego
podzespołów bądź zakupienia innej maszyny, licencja natychmiast traci
ważność.
3. Shareware - Nazwa
pochodzi od angielskiego słowa oznaczającego aplikacje, którą można się
dzielić z innymi. Ten rodzaj licencji pozwala nam na korzystanie z
programu rozpowszechnianego za darmo lub za niedużą opłatą. Jego
użytkowanie często wiąże się z limitem czasowym Po przekroczeniu
wspomnianego limitu, użytkownik powinien zakupić pełną wersje produktu.
4. Adware - Programy
typu Adware najczęściej są darmowe ale posiadają pewną, najczęściej
sporą ilość niewyłączalnych reklam. To właśnie na nich zarabia autor
aplikacji. Dobrym przykładem takiego programu jest Lavasoft służący do
wyszukiwania wszelkiego szkodliwego oprogramowania na naszym dysku.
5. Trial - tzw. "wersja
testowa". Oferuję wszystko to co w pełni działający program, jednak jak
w przypadku shareware -po upływie czasu aplikacja blokuje do siebie
dostęp. W takim wypadku pozostaje nam już tylko kupno pełnego produktu -
oczywiście jeśli spełnia nasze wymagania.
6. Freeware - Jest to
jedna z najbardziej lubianych licencji przez użytkowników, a tym samym
jedna z najczęściej występujących. Dlaczego? To proste. Licencja ta
pozwala nam na darmowe korzystanie z danego produktu. Jedynym wymaganiem
jest całkowity zakaz czerpania korzyści majątkowej z takiego
oprogramowania oraz jego modyfikowania.
7. GPL - Jest to
licencja wolnego i otwartego oprogramowania. Oznacza to, że użytkownik
może uruchamiać program objęty tą licencja w dowolnym celu, dostosowywać
go do własnych potrzeb, a nawet rozpowszechniać już zmodyfikowaną
wersje.
8. Abandonware - tzw.
"porzucone oprogramowanie". Najczęściej jego autor nie pobiera już za
nie pieniędzy co wiąże się z brakiem jakiegokolwiek wsparcia. Najlepszym
przykładem programów tego typu są stare gry komputerowe, których
właściciele i twórcy już od dawna nie zajmują produkcją komputerowej
rozrywki.
Czytaj więcej na
http://www.pcformat.pl/programy/faq/Rodzaje-licencji,3.html?utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox
Adware
Rodzaj (i typ) licencji
oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo,
ale zawierającym funkcję wyświetlającą reklamy.
Original Equipment Manufacturer, OEM
(dosłownie producent oryginalnego wyposażenia) –
przedsiębiorstwo sprzedające pod własną marką produkty wytworzone przez inne firmy. Termin jest mylący, gdyż OEM nie zawsze jest wytwórcą, a nawet nie jest producentem, lecz czasem tylko sprzedawcą sprzętu dla użytkownika końcowego, choć zdarza się też, że jest jego projektantem.
Donationware
Jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.
Abandonware
Oprogramowanie, którego twórca już nie sprzedaje i nie zapewnia dla niego obsługi. Spotyka się również użycie tego określenia w stosunku do oprogramowania, którego twórca świadomie zaprzestał rozwoju i wsparcia produktu. Określenie „abandonware” nie jest używane w odniesieniu do starszych wersji danego oprogramowania, które już nie są sprzedawane i wspierane, o ile producent nadal wspiera i sprzedaje oprogramowanie, które stanowi kontynuację tych wersji.
6. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NARUSZENIE PRAW AUTORSKICH
1. BOX
- Najbardziej znana i najczęściej stosowana licencja. Potocznie zwana -
pudełkową, lub pełną. Oferuje produkty zapakowane wraz ze wszelkim
wymaganym doposażeniem. Najczęściej stosowana w przypadku aplikacji
multimedialnych, gier czy muzyki. Produkty oparte na licencji BOX są
najdroższe ze wszystkich prezentowanych.
2. OEM - Bardzo
rozpowszechniona licencja za sprawą Windowsa. Ta pozwala nam zakupić
program przypisany jedynie do jednego komputera. Podczas zmiany jego
podzespołów bądź zakupienia innej maszyny, licencja natychmiast traci
ważność.
3. Shareware - Nazwa
pochodzi od angielskiego słowa oznaczającego aplikacje, którą można się
dzielić z innymi. Ten rodzaj licencji pozwala nam na korzystanie z
programu rozpowszechnianego za darmo lub za niedużą opłatą. Jego
użytkowanie często wiąże się z limitem czasowym Po przekroczeniu
wspomnianego limitu, użytkownik powinien zakupić pełną wersje produktu.
4. Adware - Programy
typu Adware najczęściej są darmowe ale posiadają pewną, najczęściej
sporą ilość niewyłączalnych reklam. To właśnie na nich zarabia autor
aplikacji. Dobrym przykładem takiego programu jest Lavasoft służący do
wyszukiwania wszelkiego szkodliwego oprogramowania na naszym dysku.
5. Trial - tzw. "wersja
testowa". Oferuję wszystko to co w pełni działający program, jednak jak
w przypadku shareware -po upływie czasu aplikacja blokuje do siebie
dostęp. W takim wypadku pozostaje nam już tylko kupno pełnego produktu -
oczywiście jeśli spełnia nasze wymagania.
6. Freeware - Jest to
jedna z najbardziej lubianych licencji przez użytkowników, a tym samym
jedna z najczęściej występujących. Dlaczego? To proste. Licencja ta
pozwala nam na darmowe korzystanie z danego produktu. Jedynym wymaganiem
jest całkowity zakaz czerpania korzyści majątkowej z takiego
oprogramowania oraz jego modyfikowania.
7. GPL - Jest to
licencja wolnego i otwartego oprogramowania. Oznacza to, że użytkownik
może uruchamiać program objęty tą licencja w dowolnym celu, dostosowywać
go do własnych potrzeb, a nawet rozpowszechniać już zmodyfikowaną
wersje.
8. Abandonware - tzw.
"porzucone oprogramowanie". Najczęściej jego autor nie pobiera już za
nie pieniędzy co wiąże się z brakiem jakiegokolwiek wsparcia. Najlepszym
przykładem programów tego typu są stare gry komputerowe, których
właściciele i twórcy już od dawna nie zajmują produkcją komputerowej
rozrywki.
Czytaj więcej na
http://www.pcformat.pl/programy/faq/Rodzaje-licencji,3.html?utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox
1. BOX
- Najbardziej znana i najczęściej stosowana licencja. Potocznie zwana -
pudełkową, lub pełną. Oferuje produkty zapakowane wraz ze wszelkim
wymaganym doposażeniem. Najczęściej stosowana w przypadku aplikacji
multimedialnych, gier czy muzyki. Produkty oparte na licencji BOX są
najdroższe ze wszystkich prezentowanych.
2. OEM - Bardzo
rozpowszechniona licencja za sprawą Windowsa. Ta pozwala nam zakupić
program przypisany jedynie do jednego komputera. Podczas zmiany jego
podzespołów bądź zakupienia innej maszyny, licencja natychmiast traci
ważność.
3. Shareware - Nazwa
pochodzi od angielskiego słowa oznaczającego aplikacje, którą można się
dzielić z innymi. Ten rodzaj licencji pozwala nam na korzystanie z
programu rozpowszechnianego za darmo lub za niedużą opłatą. Jego
użytkowanie często wiąże się z limitem czasowym Po przekroczeniu
wspomnianego limitu, użytkownik powinien zakupić pełną wersje produktu.
4. Adware - Programy
typu Adware najczęściej są darmowe ale posiadają pewną, najczęściej
sporą ilość niewyłączalnych reklam. To właśnie na nich zarabia autor
aplikacji. Dobrym przykładem takiego programu jest Lavasoft służący do
wyszukiwania wszelkiego szkodliwego oprogramowania na naszym dysku.
5. Trial - tzw. "wersja
testowa". Oferuję wszystko to co w pełni działający program, jednak jak
w przypadku shareware -po upływie czasu aplikacja blokuje do siebie
dostęp. W takim wypadku pozostaje nam już tylko kupno pełnego produktu -
oczywiście jeśli spełnia nasze wymagania.
6. Freeware - Jest to
jedna z najbardziej lubianych licencji przez użytkowników, a tym samym
jedna z najczęściej występujących. Dlaczego? To proste. Licencja ta
pozwala nam na darmowe korzystanie z danego produktu. Jedynym wymaganiem
jest całkowity zakaz czerpania korzyści majątkowej z takiego
oprogramowania oraz jego modyfikowania.
7. GPL - Jest to
licencja wolnego i otwartego oprogramowania. Oznacza to, że użytkownik
może uruchamiać program objęty tą licencja w dowolnym celu, dostosowywać
go do własnych potrzeb, a nawet rozpowszechniać już zmodyfikowaną
wersje.
8. Abandonware - tzw.
"porzucone oprogramowanie". Najczęściej jego autor nie pobiera już za
nie pieniędzy co wiąże się z brakiem jakiegokolwiek wsparcia. Najlepszym
przykładem programów tego typu są stare gry komputerowe, których
właściciele i twórcy już od dawna nie zajmują produkcją komputerowej
rozrywki.
Czytaj więcej na
http://www.pcformat.pl/programy/faq/Rodzaje-licencji,3.html?utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox
Odpowiedzialność cywilna i karna
Według ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 roku za naruszenie praw autorskich i wykorzystanie ich bez zgody autora przewiduje się dwa rodzaje odpowiedzialności prawnej.
Pierwszą z nich jest odpowiedzialność cywilna.
Osoba posiadająca prawa do opublikowanego bez jej zgody utworu w
Internecie może domagać się dwukrotności, a w przypadku zawinionego
naruszenia trzykrotności wynagrodzenia. Poza tym sąd może nakazać też
zapłatę dodatkowej kwoty na Fundusz Promocji Twórczości.
Drugą odpowiedzialnością prawną jest odpowiedzialność karna mówiąca o popełnieniu przestępstwa. W przypadku bezprawnego wykorzystywania cudzych materiałów grozi nam grzywna i kara pozbawienie wolności
do 2 lat. Jeśli dodatkowo czerpie się zyski z powielanych materiałów i
uczyniło się z nich źródło dochodu, grozi nam kara do 5 lat pozbawienia
wolności.
7. JEMENDO.COM
To największy na świecie katalog darmowej muzyki oraz darmowe słuchanie i ściąganie.