(ang. peripheral device) - dowolna część komputera inna niż procesor (CPU) i pamięć operacyjna, czyli są to np. klawiatura, monitor, mysz, drukarka, skaner, napęd taśmowy, mikrofon, głośnik, aparat fotograficzny, dżojstik, kamera internetowa.
Procesor (ang. processor), także CPU (ang. Central Processing Unit) – urządzenie cyfrowe sekwencyjne, które pobiera dane z pamięci, interpretuje je i wykonuje jako rozkazy. Wykonuje on ciąg prostych operacji (rozkazów) wybranych ze zbioru operacji podstawowych określonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkazów procesora.
Pamięć operacyjna, nazywana RAM (Random Access
Memory) jest ważnym elementem komputera decydującym w dużym stopniu o
jego wydajności. Jest to czynnik ważniejszy od samego procesora, więc
kiedy uznamy, że nasz komputer jest za wolny, najpierw powiększmy pamięć
operacyjną, a dopiero potem zmieniajmy procesor.
Dysk twardy służy do trwałego przechowywania danych. Pojemność
dysku twardego mierzona jest w gigabajtach (GB). Zbudowany jest
najczęściej z 2 do 8 talerzy umieszczonych w specjalnej obudowie
chroniącym je przed kurzem itp. Za pomocą specjalnego silnika są one
obracane 5400 lub 7200 razy na 1 minutę.
Karta grafiki, montowana na płycie głównej poprzez
gniazdo PCI lub AGP, która odpowiada w komputerze za obraz wyświetlany
przez monitor. Karty graficzne różnią się między sobą szybkością pracy,
wielkością pamięci RAM, wyświetlaną rozdzielczością obrazu, liczbą
dostępnych kolorów oraz częstotliwością odświeżania obrazu: im częściej
odświeżany jest w czasie jednej sekundy obraz, tym spokojniej jest on
postrzegany przez ludzkie oko (nie zauważalne jest migotanie obrazu).
Karta muzyczna pozwala na odgrywanie oraz
nagrywanie na komputerze dźwięku w formie plików muzycznych. Karty
muzyczne umożliwiają także podłączenie do nich komputerowych głośników,
wzmacniacza, mikrofonu.
Karta sieciowa umożliwia przyłączenie komputera do
sieci komputerowej. Jest wyposażona w co najmniej jedno gniazdo służące
do podłączenia albo kabla koncentrycznego, albo skrętki.
Napęd CD-ROM - umożliwia komputerowi odczytywanie
płyt CD-ROM, CD, CD-R, CD-RW. Podczas odczytu na dysk znajdujący się w
napędzie CD-ROM pada światło lasera. W zależności od tego, czy padnie na
pit, światło to zostanie odbite bądź nie. Informacje o odbiciu
promienia lub o braku odbicia przekazywane są do komputera jako jedynki i
zera, tworzące bity danych.
Płyta główna (ang. motherboard, mainboard) – obwód drukowany urządzenia elektronicznego, na którym montuje się najważniejsze elementy, umożliwiając komunikację wszystkim pozostałym komponentom i modułom.
URZĄDZENIA WEJŚCIA I WYJŚCIA
JAK ZBUDOWAĆ WŁASNY KOMPUTER PC?
Skompletowanie podzespołów potrzebnych do uruchomienia sprzętu:
obudowa
zasilacz
płyta główna
procesor + system chłodzenia
pamięć
karta graficzna
nośnik danych.
Instalacja procesora i układu chłodzenia.
Na początku trzeba odbezpieczyć zapinkę gniazda procesora, używając
do tego elementu pokazanego na zdjęciu poniżej. Uważamy przy tym, aby
nie zbliżać dłoni do środka gniazda, gdyż jest to delikatna część i jej
uszkodzenie może na dobre pozbawić nas możliwości uruchomienia zestawu, a
dodatkowo uszkodzenia mechaniczne nie podlegają gwarancji.
Po otwarciu gniazda zwracamy uwagę na procesor. W przypadku płyt
głównych i układów firmy Intel należy się przyjrzeć małym wcięciom na
krawędzi jego laminatu. Procesor należy umieścić w podstawce w taki sposób, aby w te wcięcia
weszły jej plastikowe wypustki. Jest to możliwe tylko w jednym położeniu
procesora, nie należy więc próbować zmieścić go na siłę!
Po poprawnym zainstalowaniu procesora czas zakończyć procedurę,
zabezpieczając gniazdo: zamykamy je podobnie, jak wcześniej je
otwieraliśmy.
Następnym niezbędnym krokiem będzie założenie układu chłodzenia, co
się nierozerwalnie wiąże z nałożeniem dołączonej do niego pasty
termoprzewodzącej. W przypadku standardowych radiatorów dołączanych do
procesorów Intela pasta jest już nałożona.
Cztery kołeczki służące do montażu układu chłodzenia muszą wejść idealnie w otwory umieszczone obok każdego rogu gniazda procesora.
Odpowiednio ustawiamy więc wentylator z radiatorem względem gniazda, a następnie... ...wciskamy palcem kołeczki, dociskając w ten sposób radiator do procesora i ostatecznie zabezpieczając konstrukcję.
Jeśli chodzi o chłodzenie, to pozostało już tylko odszukanie na
laminacie płyty głównej małego gniazda oznaczonego zazwyczaj jako CPU FAN.
To właśnie do tego gniazda podłączamy kabel doprowadzający zasilanie
do wentylatora, dzięki czemu wentylator będzie przepychał chłodne
powietrze przez żeberka radiatora.
Jeśli kupiłeś niestandardowy schładzacz wysokiej klasy, to wiedz, że
na pewno nie będzie miał na sobie pasty termoprzewodzącej, trzeba więc
będzie ją nałożyć (zawsze jest dołączana w tubce).
Wystarczy nałożyć małą jej ilość na środek procesora i nieco ją
rozsmarować na jego powierzchni, na przykład starą kartą płatniczą lub
innym plastikowym elementem o choćby jednej płaskiej powierzchni –
docisk radiatora odpowiednio ją rozprowadzi po metalowej powierzchni.
Uwaga: niestandardowe układy chłodzenia zawsze mają podstawę
odbierającą ciepło zabezpieczoną przeźroczystą folią, więc przed
pierwszym użyciem należy ją usunąć!
Ostatnim podzespołem, który możemy zamontować jeszcze w tej fazie
składania komputera, jest pamięć. W tym celu należy zlokalizować sloty
RAM znajdujące się w okolicach gniazda procesora
.
Przed montażem pamięci trzeba sprawdzić w instrukcji od płyty
głównej, które sloty powinny zostać obsadzone w pierwszej kolejności
(jeśli liczba modułów wynosi mniej niż cztery). W naszym przypadku są to
niebieskie sloty, więc odbezpieczamy je, a następnie odpowiednio wsadzamy w nie moduły, zwracając przy tym uwagę...
...na wypustki w ich laminacie.
Po zainstalowaniu pamięci zabezpieczamy gniazda, ustawiając plastikowe zapinki w pozycji wyjściowej.
Płytę główną wraz z procesorem, układem chłodzenia oraz modułami RAM
mamy już gotową. Na chwilę odkładamy całość na bok i przechodzimy do
obudowy oraz zasilacza.
Instalacja zasilacza
W praktycznie każdej nowej obudowie zasilacz montuje się w sposób, który chyba jest najlepszy: na dole.
Mocujemy go wentylatorem DO DOŁU. Takie ułożenie zapewnia mu idealne
warunki pracy: urządzenie ma cały czas dostęp do chłodnego powietrza
spod obudowy i jednocześnie jest wyłączone z głównego obiegu, dzięki
czemu ciepłe powietrze, które jest z niego wyrzucane, nie podgrzewa
dodatkowo wnętrza zestawu.
Z tyłu obudowy należy zabezpieczyć zasilacz, przykręcając cztery śruby.
Jeśli zasilacz nie ma odpinanych przewodów, to po prostu przepuszczamy wszystkie kable przez gumowe przepusty na tył obudowy.
Jeśli zaś jest modularny (ma odpinane kable), to najpierw należy
podłączyć niezbędne przewody, w tym zasilanie PCI Express (do karty
graficznej) oraz SATA (do nośników danych).
Dopiero teraz całą wiązkę kabli z zasilacza przepuszczamy przez gumowe przepusty za tackę z płytą główną.
Podłączenie zasilania do płyty głównej
Płyta główna jest zasilana przez dwa przewody. Jeden z nich kończy
się wtyczką 24-pinową, widoczną na zdjęciu poniżej. Jej odpowiedni
kształt sprawia, że nie sposób ją błędnie podłączyć do
gniazda
znajdującego się po prawej stronie płyty, tuż obok pamięci operacyjnej.
Drugim kablem zasilającym serce komputera jest EPS, który wpinamy w gniazdo znajdujące się w lewym górnym rogu płyty.
Pozostało jeszcze podłączenie karty graficznej. Najbardziej
prądożerne (ale i potężne) modele wymagają użycia dwóch wtyczek
ośmiopinowych, widocznych na zdjęciu.
Przed zamknięciem obudowy polecamy sprawdzić działanie podłączonych
przycisków zasilania i resetowania oraz diod informacyjnych (tej, która
informuje o tym, że komputer jest włączony, oraz drugiej, która
sygnalizuje aktywność nośników danych HDD/SSD).
Podsumowanie
Poprawne złożenie komputera nie jest trudne i naprawdę trzeba się
postarać, aby coś tu popsuć. Producenci sprzętu dbają o samopoczucie
użytkowników, wprowadzając fizyczne ograniczenia: procesor można włożyć w
gniazdo tylko w jeden sposób, niemożliwe jest też podłączenie wtyczki
zasilania niewłaściwą stroną lub nie do tego gniazda co trzeba. Można co
najwyżej zapomnieć o którymś z kabli zasilających, ale nie należy się
tym martwić: komputerowi nic się nie stanie, po prostu się nie uruchomi
do czasu, aż przewody zostaną poprawnie podłączone. Powodzenia!
